Geldzorgen kunnen je verlammen

Lieve lezer,

Als rekeningen en budgetteren je het liefst doen wegduiken, dan bevind je je mogelijk in een staat die deskundigen 'financieel bevroren' noemen. Uit de vele gesprekken die wij voeren, is dit een veel voorkomend iets, waar heel veel mensen mee dealen. Het houdt hen uit hun slaap, geeft veel stress en zorgt voor een invulling van de emoties die ze op een andere wijze zouden kunnen invullen. 

Geldzorgen en financiële stress kunnen een diepgaande impact hebben op je dagelijkse productiviteit en levenskwaliteit. Deze stress kan je mentaal en emotioneel uitputten, waardoor het moeilijk wordt om je te concentreren op werk of te genieten van sociale activiteiten. Bovendien kan de constante zorg om geld leiden tot gezondheidsproblemen, zoals slaapproblemen, hoofdpijn en een verhoogde bloeddruk, die je vermogen om effectief te functioneren verder kunnen ondermijnen.

Geld stress

Stress om geld sijpelt in alles wat je doet en bent door. Belangrijk dus om daar op de meest oplossingsgerichte wijze mee om te leren gaan.

Hier zijn enkele stappen om actie te ondernemen en controle terug te winnen:

Uit mijn ervaringen in gesprekken merk ik echt hoe vaak deze vraag en frustratie terugkomt. Financiële stress is een veelvoorkomend probleem dat niet alleen je bankrekening aantast, maar ook je mentale gezondheid. De emotionele last van schulden of het niet kunnen bijbenen van uitgaven kan verlammend werken.

Deze uitdagingen zijn niet altijd zichtbaar maar vaal aanwezig, en bij veel mensen, ook van wie je het niet zou verwachten. Mensen die worstelen om hun financiën te beheren, vooral na onverwachte economische veranderingen zoals Covid, veranderingen in de wetten, ziekte of veranderingen in de organisatie, of simpelweg minder opdrachten en minder inkomen met dezelfde uitgaven. Daarnaast zal geldstress ook ontstaan door uitgaven die je altijd al deed, en niet verandert hebt, of kunt, nu de inkomsten veranderen of veranderd zijn.

Uitgaven buiten budget

Aggressieve inflatie heeft voor velen de situatie verslechterd, waardoor uitgaven ver buiten hun middelen vallen. In Nederland zijn er heel veel mensen die van salaris tot salaris leven, wat stress en angst voor de financiële toekomst veroorzaakt. Veel Nederlanders vermijden het bespreken van hun financiële stress omdat ze anderen niet tot last willen zijn of zich schamen voor hun situatie.

De verhalen kunnen schrijnend zijn: “Toen ik een alleenstaande moeder was, hield ik altijd controle over mijn financiën, mijn checkboek tot op de laatste cent in balans”, legt een relatie uit. “Ik kon vroeger binnen mijn middelen leven omdat ik wist wat mijn rekeningen elke maand zouden zijn.” Aggressieve inflatie heeft haar schulden verder vergroot. “Alles is nu zo duur, ik kan het niet bijbenen. Mijn schuld gaat nergens heen, maar ik zie geen uitweg. Alles is zo ontzettend veel duurder geworden.” 

De Stress enquête van 2023 van de American Psychological Association (APA) gaf aan dat geld en de economie twee van de belangrijkste oorzaken van stress waren voor meer dan de helft van de deelnemers.

Hoe kun je deze financiële lasten doorbreken en je mogelijkheden tot oplossingen realiseren?

Herschik je schaamte

Schaamte kan je vasthouden en je verhinderen actie te ondernemen. Door je situatie te delen met een financieel adviseur of een vertrouwde vriend, kun je beginnen met het doorbreken van de greep die schaamte op je heeft. Het besef dat velen in een vergelijkbare situatie zitten kan op zich al verlichtend werken. Je inkomen en uitgaven helder inzichtelijk te krijgen, kan een nieuwe kijk op de inkomsten geven en je meer duidelijkheid bieden, waar je inkomsten aan uitgegeven worden, en wat daarin mogelijk aangepast kan worden.

Word fysiek

Als zelfs het denken aan het bekijken van je bankafschriften je ongemakkelijk maakt, kan fysieke activiteit zoals wandelen helpen om de stresshormonen te verwerken. Beweging helpt bij het verwerken van adrenaline – we zijn tenslotte biologische wezens. Evenzo, voordat je gaat zitten om naar je rekeningen te kijken, raadt de expert aan om vijf minuten rond de kamer te dansen om je lichaam te helpen de vloed van stresshormonen te verwerken. “Beweging helpt dieren adrenaline te verwerken - en in wezen zijn we dieren,” zegt ze. Wanneer je eindelijk gaat zitten om de afschriften onder ogen te zien, neem dan een paar diepe ademhalingen om je te helpen je focus te herwinnen." Ik lachte, want ik kan me voorstellen dat je niet veel zin hebt om te dansen als je weet dat je iets gaat doen wat je veel stress gaat geven, maar het is zeker de moeite van het proberen waard!

Neem kleine stappen

Neem het stap voor stap.  "Loskomen is een langdurig proces is dat geleidelijk kan worden aangepakt in kleine stappen: Net als een huidverzorgingsroutine, vereist het verbeteren van financiële hygiëne consistente inspanning,” zegt de expert. "Plan halve-urengeldafspraken met jezelf in je agenda. Je eerste afspraak kan gewoon inhouden dat je alle relevante financiële documenten verzamelt, zoals rekeningen, afschriften en rekeningsaldi, om een volledig beeld van je situatie te krijgen. 

Je tweede sessie kan gewijd zijn aan het identificeren en prioriteren van je directe, essentiële rekeningen, zoals huur of hypotheek, nutsvoorzieningen en minimale schuldbetalingen om boetes te vermijden. Je derde afspraak kan betrekken bij het bekijken van slechts één financiële verklaring of factuur tegelijk. “

Het instellen van kleine, specifieke doelen elke dag kan het proces beheersbaarder maken. ”Financieel ontdooien is een langzaam proces dat stap voor stap kan worden aangepakt. Begin morgen meteen met het organiseren van je financiële documenten om een duidelijk overzicht van je situatie te krijgen. Identificeer vervolgens de meest dringende rekeningen om te voorkomen dat je verder in de problemen komt". Het belangrijkste, besef dat dit je zoveel stress geeft en ga na als je een moment van rust en ontspanning hebt gecreëerd hoe je dit kunt oplossen. Concreet. Als geld jou stress geeft, is het hoog tijd hier actie op te ondernemen. Stel het niet langer uit, het is tijd je leven op de beste wijze te leven, en deze stress op te gaan lossen.

Gebruik visuele hulpmiddelen

Het visualiseren van je (gewenste) financiële doelen kan helpen om een gevoel van verlichting en hoop te verkrijgen en je te motiveren naar een oplossing toe te werken. Naam bijvoorbeeld je spaarrekeningen naar je doelen om een directe connectie met je financiële ambities te hebben. Bekijk hoe je anders met geld om kunt gaan, waar je in investeert, bekijk kritisch waar je aan uitgeeft, wat er beter en anders kan. Stel doelen, en beloon jezelf als je de kleine doelen haalt, elke financiële oplossing die je realiseert is een stap dichterbij een betere nachtrust en ontspanning in je gedachten.

Vraag een professional

Aarzel niet om (gratis) professioneel advies te zoeken. Veel non-profitorganisaties bieden gratis financiële hulp en adviesdiensten die je kunnen koppelen aan hulpmiddelen en ondersteuning om je financiële gezondheid te verbeteren.

“Alleen al beseffen dat zoveel mensen in hetzelfde schuitje zitten, is automatisch soort van ont-schamend op zichzelf, en kan je meteen beginnen te ontdooien.” Uiteindelijk zegt de expert, het overwinnen van financiële bevriezing vereist het herformuleren van de inspanning als een kans om consistenter aan je persoonlijke groei te werken, je angsten onder ogen te zien, en de uitdagende emoties die je hebt ontwikkeld rond hen te zelfreguleren: “Gebruik geld als een manier om te werken aan hoe je jezelf kunt ontdooien, omdat andere delen van je leven misschien ook bevroren zijn.”

Ze vervolgt:"Door deze stappen te volgen en actief aan je financiële situatie te werken, kun je beginnen met het ontwarren van de complexiteit van financiële stress en geleidelijk controle terugwinnen over je financiën".

Een proactieve benadering

Tenslotte deel ik nog graag een aantal details die ik zelf mijn cliënten aanraad als ze stress ondervinden door geld en hun financiën:  Het aanpakken van financiële problemen vereist een proactieve en geplande benadering en vraagt echt een shift in mindset en een gewenste actie om te starten met het werken aan de oplossing: