Ons Indische hart – mijn grootmoeder, mijn naam, mijn kompas
Mijn geschiedenis begint feitelijk lang geleden in een andere wereld, aan de andere kant van de oceaan, in Indië, op Java. Op de suikerplantage waar mijn overgrootvader, de eerste Alexander Bosnjak, een Hongaar, samen met een Javaanse vrouw, Bok Dersie, een heel bijzonder leven bouwde. Daar, tussen het suikerriet, de tropenzon en de geur van vochtige aarde, groeide een familie uit affectie, veerkracht en verbondenheid. Tien kinderen kregen zij, één van hen was mijn grootvader Alexander.
Dochter van Java
Het verhaal vervolgt, toen hij mijn grootmoeder ontmoette. Een Indisch meisje, een vrouw van Java. Dochter van een Earl, en een Javaanse moeder, met Chinese voorouders. Een bijzondere vrouw, lief en energiek, maar vooral krachtig. Zij was mijn voorbeeld, mijn veilige haven als kind. Ik ben naar haar vernoemd, net zoals mijn dochter én kleindochter nu ook deze naam dragen.
We geven de naam door als traditie en zingeving van liefde, waarden, verbondenheid en onze gedeelde geschiedenis.
Ze leerde me koken, mijn oma, niet door recepten voor te lezen, maar door mijn handen te vullen met rijst, mijn neus met de geur van knoflook in olie, en mijn hart met het besef dat koken een uiting van liefde is. Nasi, knapperige pangsit, schalen vol met warme geurige gerechten, die evenzeer kleine gebedjes waren: voeding voor lichaam en ziel. In haar keuken leerde ik ook wat een relatie met God kan betekenen — woorden die betekenis krijgen door rituelen, maar vooral een dagelijkse keuze van vertrouwen en overgave voeden.
Indonesia roept!
Vandaag zag ik de documentaire over Indië op NPO en het bracht deze stroom herinneringen terug.
De geuren in het huis van mijn grootouders. Het schilderij boven de tv, met de straten en rijstvelden, zoals zij dat altijd gekend hadden. Het bracht het allemaal terug.
Mijn oma's lach, haar stem. De pan met rijst met de theedoek eromheen om het gerecht warm te houden. Ik zie haar weer zitten, in het zachte licht bij haar eettafel, en hoor haar verhalen, terwijl ik naar haar kijk. Ik luister naar haar heimwee, terwijl ze nooit meer terug wilde. Over het grote witte huis in Djakarta. Over de baboes, die met zorg en humor meehielpen met haar kinderen op te voeden, die op matjes voor hun bedjes sliepen. Over de sawa’s, die glinsterden in de zon, over de zon en thee op het platje. Ik zie haar handen, getint, met de beweegbare duimen van elastiek. De rollende r in haar woorden. Ik hoor weer haar enthousiaste verhalen. Over hoe zij mijn grootvader ontmoette, op de tennisbaan. Daarna haar gebogen hoofd. De verhalen over de oorlog, het verliezen van hun huis en hun bestaan. De angst, de honger. De jaren met de kleine kinderen in de Jappenkampen, het verlies… mijn grootvader die aan de Burma spoorweg werkte, en de onbreekbare band die hen overeind hield. De reis naar Nederland, het pension, en de hoop dat hun kinderen hier een beter leven kregen.
De serie op tv deed deuren open naar mijn kindertijd, die kenmerkten hoe ik geworden ben, welke verlangens zijn gevoed en welke waarden ik meekreeg.
Ik herinnerde me weer hoe ik met opa en oma op de markt liep, om gerechten uit te kiezen, mijn hand in die van hen, heel veilig. Heel vertrouwd.
We blijven Indisch
Het is lang geleden, en toch zijn ze dagelijks bij me.
Wij bleven Indisch. Het zit in de bruine ogen van mijn dochter en kleindochter, in het donkere haar van mijn dochters, in de uitdrukkingen en grapjes aan tafel. In de grenzeloze ambitie van mijn zoon, die ook ik geërfd heb van mijn vader, grootvader en overgrootvader. In de manier waarop we gasten ontvangen, in het vanzelfsprekende delen, in de warmte die we zoeken en vermenigvuldigen.
In onze onstilbare ambitie om te verbinden, te bouwen en altijd te willen verbeteren.
Dan besef ik het.
Diezelfde kracht breng ik vandaag, en iedere dag terug in mijn gezin, maar ook in Sociëteit Vastgoed.
Net als mijn familie meer dan een eeuw geleden bruggen sloeg tussen Hongaarse, Javaanse en Nederlandse werelden, bouw ik nu ook met overgave bruggen, tussen mensen, generaties en kansen.
Ons Indische erfgoed is geen relikwie.
Het leeft. In mij. In mijn kinderen. In mijn kleinkinderen. In elke maaltijd, elk gesprek, elke keuze die ik maak. Het is onze trots, ons kompas en ons geschenk aan de toekomst.
Wat ben ik er trots op, mijn Indo-zijn mag gedragen worden, het is waar ik vandaan kom en wat in mij leeft. Wat ben ik blij dat in ons grote gezin en onze familie er prachtige donkere en energieke Alexander's zijn, en ook een geweldige volwassen én een kleine Louise. Als eer aan deze mensen die mijn leven zoveel waarde en betekenis gaven.
Claudia Louise van Haeften
Founder Sociëteit Vastgoed
Founder ClaudiavanHaeften
NB. Meer lezen over mijn roots en mijn keuzes? Lees dan mijn boek, De kracht van keuzes: Bestellen bij Bol.com.
